500 jaar renaissance in Val de Loire
Eind mei 2019 ben ik naar het Loire gebied geweest op uitnodiging van Atout France & Centre Val de Loire. Het was een schitterende reis waar ik een fraai artikel over heb geschreven voor magazine EnRoute (verschijnt eind september in de herfsteditie 2019). Vier dagen lang zijn we ondergedompeld in kunst, cultuur, natuur en culinaire heerlijkheden. Zoveel gezien, zoveel beleefd en intens genoten. Deze webpagina is een aanvulling op mijn artikel omdat ik je graag meer wil vertellen over deze reis en de locaties die wij hebben bezocht. Mijn verhaal wissel ik af met informatie van Centre Val de Loire, mooie foto’s, video’s en knoppen naar gerelateerde websites. Ik houd de volgorde van de persreis aan met af en toe een uitstapje naar een ander fraai kasteel. De laatste dag zijn we in Chartres geweest, daar verschijnt een separaat artikel over.
Centre Val de Loire is een fantastisch gebied om te bezoeken en ik hoop dat je net zo enthousiast bent ( en anders wordt) als ik. Laat het me weten! Heb je vragen, stuur een bericht naar mijn Team (teamkarinhaanappel@gmail.com). Zij zullen zo snel mogelijk antwoorden.
Karin X
Kunsthistorica Karin Haanappel
www.karinhaanappel.nl
www.kunstmaaktgelukkig.nl
www.kunstgeschiedenisacademie.nl
www.haanappelpublishers.nl
In 2019 is het precies 500 jaar geleden dat Leonardo da Vinci zijn laatste adem uitblies in Château du Clos Lucé. Reden voor het district Val de Loire om deze grote Italiaanse meester der renaissance voor het voetlicht te plaatsen. Diverse kastelen en evenementen richten zich in 2019 expliciet op de renaissance die met de komst van Da Vinci naar Amboise officieel zijn intrede in Frankrijk doet.
Eind mei 2019 stapte ik in alle vroegte in de Thalys om mij richting Paris Gare du Nord te begeven. Samen met andere journalisten was ik uitgenodigd door het Office de Tourisme de Val de Loire om een paar dagen een glimp op te vangen van de pracht van het Loire gebied. Op Gare du Nord aangekomen, bracht de metro ons naar Gare Montparnasse om de TGV te nemen naar Tours.
Een uur later werden we welkom geheten op het station van Tours door de regionale TV, Nederlandse journalisten in de voetsporen van Leonardo da Vinci is natuurlijk geen alledaagse gebeurtenis. Na een gezellig intermezzo gingen we vanuit Tours met de huurauto naar Azay-le-Rideau om een bezoek te brengen aan het werkelijk prachtige kasteel. Hoewel dit kasteel niet direct met Da Vinci verbonden is, is het wel een renaissance kasteel en heel eerlijk behoort het, samen met Château de l’Isette, tot mijn favorieten.
CHÂTEAU AZAY-LE-RIDEAU
Beknopt: Het kasteel ligt aan de Indre, een zijrivier van de Loire, en de weerspiegelingen in het water zijn schitterend. Het is een van de eerste kastelen uit de 15e eeuw die in de renaissance stijl is opgetrokken. Het park, in Engelse stijl, is in de 18e eeuw aangelegd en vormt een mooi contrast met het kasteel.
De schrijver Honoré de Balzac (1799-1850) omschreef Château Azay-le-Rideau eens als « un diamant taillé à facettes serti par l’Indre » omdat het zo sierlijk en gracieus boven het water uitsteekt en ondertussen prachtig weerspiegeld wordt door de weerkaatsing van de verfijnde vormen en elegantie van de renaissance architectuur. Hoewel het tegenwoordig in een vreedzame omgeving ligt, heeft het ook turbulente tijden gekend. Wat te denken van het moment dat Karel VII in de middeleeuwen het kasteel en het gehele dorp in vlammen deed opgaan als wraak tegen de Bourgondiërs.
Eind 15e eeuw kocht de heer Berthelot het domein van Azay. Na zijn dood kwam het in handen van zijn zoon Gilles de Berthelot die penningmeester was van koning Frans I. De (her)bouw van het kasteel liet Gilles Berthelot over aan zijn vrouw Philippe de Lesbahy. Eigenlijk is zij dus verantwoordelijk voor de realisatie van dit meesterwerk in de renaissance stijl. De Franse renaissance is een symbiose van de architectonische traditie van mezekooien en torentjes met de Italiaanse invloed en in Château Azay-le-Rideau vooral goed te zien in het beeldhouwwerk aan noordelijke gevel. Het meest vernieuwende onderdeel is de trap met rechte helling terwijl indertijd wenteltrappen de norm waren. Na beschuldigd te zijn van verduistering ontvluchtten de eigenaar en zijn vrouw hun nieuwe verblijf dat vervolgens door Frans I aan het hoofd van z’n lijfwacht, Antoine Raffin, werd geschonken. Het kasteel bleef in handen van diens nazaten tot het na de revolutie werd gekocht door Charles de Biencourt. Op dat moment verkeerde het eens zo fraaie kasteel in een zeer erbarmelijke staat.
Gedurende meer dan een eeuw voerde de familie de Biencourt talloze werkzaamheden uit om het kasteel, zowel van binnen als van buiten, weer in zijn voormalige glorie te herstellen. Alleen het park in de Engelse stijl werd geheel volgens de tuinmode van de 18e eeuw aangelegd. Het kasteel kreeg al zijn renaissance luister terug, alsmede nieuwe pracht en praal. Eind 19e eeuw verkocht de laatste (geruïneerde) markies de Biencourt het landgoed, waarna het in 1905 door de staat werd gekocht. Tegenwoordig is het in beheer van het Centre des monuments nationaux. In 2013 is men begonnen met een grootschalige restauratie, startend met de renovatie van het park (klik hier om meer te lezen). Ook zijn enkele vertrekken in oorspronkelijke glorie hersteld, zoals de kamer van Philippe de Lesbahy (klik hier voor meer informatie) en de Biencourt Salon (klik hier voor meer informatie).
Azay-le-Rideau is zonder twijfel een kasteel dat zowel het oog als het hart charmeert met zijn tufstenen aankleding en elegante vormgeving. Meer informatie: http://www.azay-le-rideau.fr/
De video hieronder geeft een fraai beeld van het kasteel.
CHÂTEAU DE L’ISLETTE
Beknopt: Dit renaissancekasteel, ingeklemd tussen de armen van de Indre, doet denken aan het kasteel van zijn buur, Azay-le-Rideau. Twee broers, zegt men vaak of twee zusters zeg ik … Hier beleefden Camille Claudel en Rodin hun hartstochtelijke liefde.
Château de l’Islette wordt vaak in een adem genoemd met de Franse beeldhouwers Auguste Rodin (1840-1917) en Camille Claudel (1864-1943). Op deze locatie hebben ze niet alleen hard gewerkt, maar vooral genoten van de prachtige omgeving in elkaars gezelschap. Een leven als god en godin in Frankrijk, ver weg van alle misère in Parijs, zonder belerende opmerkingen of jaloerse blikken van anderen. Een sprankje van dit gevoel blijkt uit een brief die Claudel in de zomer van 1892 aan Rodin schrijft, wanneer zij alleen op Château de l’Islette verblijft. [Lees verder] Het artikel, dat ik in 2016 schreef voor magazine En Route, kun je downloaden als PDF, klik hier. Wil je op de hoogte blijven van mijn biografie over Camille Claudel? www.camilleclaudelstatuaire.nl
In Château de l’Islette waan je je in een paradijs. Omarmd door de rivier de Indre ademt het kasteel, inclusief de schitterende tuin, een sfeer van lang vervlogen tijden uit. Meer informatie: http://www.chateaudelislette.fr/
Een stukje van de charme van Château de l’Islette kun je ervaren via onderstaande video.
Culinair & logies
Na ons bezoek aan Château Azay-le-Rideau werden wij tijdens de persreis hartelijk ontvangen bij Domaine Nicolas Paget. Deze prachtige wijngaard van ruim 17 hectare, is gelegen tussen Tours en Chinon, nabij de Indre. Nicolas Paget produceert wijnen onder drie namen: AOC Touraine (rood) AOC Touraine Azay Le Rideau (wit & rosé) et AOC Chinon (rood). Met veel plezier en enthousiasme heeft hij ons rondgeleid en enkele wijnen laten proeven.
Meer informatie: www.domainepaget.fr
Verder lezen over de wijnen in de Loire streek, klik hier.
De nacht hebben we doorgebracht in Auberge Pom’Poire, een sfeervol hotel met een voortreffelijk restaurant midden in de wijngaarden van de Touraine. Op een steenworp afstand van het Château Azay-le-Rideau en Château de l’Islette (het kasteel waar Camille Claudel en Auguste Rodin enkele zomers samen hebben doorgebracht).
Meer informatie: www.aubergepompoire.fr (dit hotel heeft niet voor niets een 9,2 bij booking.com)
Na een goede nacht en een heerlijk ontbijt hebben wij Auberge Pom’Poire verlaten om naar Amboise te gaan. Daar gaan we Leonardo da Vinci (eindelijk) tegenkomen!
CHÂTEAU ROYAL D’AMBOISE
Beknopt: Het meest geliefde kasteel van de Franse koningen op een schitterende plek hoog boven de Loire. Op het terrein bevindt zich de laatste rustplaats van Leonardo da Vinci.
Vanaf zijn hooggelegen plek heeft het koninklijk kasteel van Amboise een panoramisch uitzicht over de Loire en waakt sinds lang vervlogen tijden over het water. Aan de dageraad van de renaissance werd het een koninklijke residentie en, dankzij Karel VIII, tevens het eerste Loirekasteel waar de Italiaanse stijl tot uitdrukking kwam. Frans I zette dit werk voort, in gezelschap van de geniale Leonardo da Vinci die in de kapel van het kasteel begraven is. Kasteel Amboise neemt een belangrijke plek in de geschiedenis van Frankrijk in en behoort tot de paradepaardjes van de Loirekastelen.
Koning Hendrik II en zijn echtgenote Catharina de’ Medici brachten hun kinderen groot op het kasteel van Amboise. Niet veel later, tijdens het bewind van hun zoon Frans II, begonnen de godsdienstoorlogen. Het kasteel nam daarna in belangstelling af en was onder de Bourbon koningen niet meer dan een eenvoudige halteplaats. Een eeuw later onderging het kasteel een gedeeltelijke ontmanteling en deed tijdelijk dienst als huis van bewaring, met name voor Nicolas Fouquet, voormalig minister van Financiën. Na de revolutie gaf Napoleon het kasteel aan Roger Ducos die bijna twee derde ervan liet afbreken. Vanaf de 19e eeuw tot vandaag de dag zijn meerdere restauratieprojecten ondernomen die het koninklijk kasteel Amboise stap voor stap in zijn voormalige glorie zullen herstellen.
In de zomermaanden doet de adembenemende licht en geluidsshow « La Prophétie d’Amboise » de feesten en intriges van het hof van Karel VIII herleven. De projecties op de gevels van het kasteel doen dan dienst als decors voor de 250 figuranten en stuntmannen te paard die deelnemen aan deze ongeëvenaarde historische show.
Meer informatie: https://www.chateau-amboise.com/fr/
Hieronder nog een tweetal video’s over Château Royal d’Amboise, een fraai overzicht vanuit een drone gefilmd en een tip om de HistoPad mee te nemen bij een bezoek aan het kasteel. Deze is in 12 talen, waaronder Nederlands, in te stellen en levert spectaculaire (historische) beelden en informatie.
Lees ook mijn artikel “500 jaar renaissance, met Leonardo da Vinci door het Loiredal” (link volgt na verschijning in magazine En Route, eind september 2019)
Culinair
Na ons bezoek aan Château Royal d’Amboise zijn we lopend richting Château du Clos Lucé gegaan (bovenlangs de geheime gang tussen beide kastelen, magisch) waar we bij Le Maître d’Art warm onthaald werden met een heerlijke lunch!
Le Maître d’Art is een salon de thé & petite restauration tegenover de ingang van het Château du Clos Lucé. Kleinschalig, dus reserveren is aan te bevelen. Elke dag worden de heerlijkste gerechten gemaakt met verse producten uit de regio. Om je vingers bij af te likken!
Meer informatie, klik hier.
CHÂTEAU DU CLOS LUCÉ
Beknopt: Een buitenverblijf van de Franse koningen op loopafstand van het Château Royal d’Amboise en tevens de laatste woonplaats van Leonardo da Vinci. Het kasteel is volledig gerestaureerd en teruggebracht naar de tijd van de renaissance kunstenaar. Het omliggende park staat vol met levensgrote ontwerpen van Da Vinci. Het is er heerlijk vertoeven.
Kasteel Clos Lucé onderscheidt zich van alle andere kastelen doordat het de verblijfplaats was van het grootste genie van de renaissance: Leonardo da Vinci. Het sierlijke gebouw laat ons het dagelijks leven van de meester induiken. Zowel de recentelijk gerestaureerde ateliers, de keuken, ontvangstkamer, kapel als de slaapkamer waar hij zijn laatste adem uitblies, geven de sfeer van Da Vinci duidelijk weer.
De eerste stenen van de middeleeuwse burcht werden in de 15e eeuw gelegd, onder het bewind van Lodewijk XI. Zodra Karel VIII het in 1490 kocht, besloot hij het te transformeren tot een buitenverblijf en liet er een kapel aan toevoegen voor zijn jonge echtgenote, Anna van Bretagne. Enkele jaren later vestigde Louise van Savoye zich er om haar kinderen, Margaretha van Navarra en de toekomstige koning Frans I, groot te brengen. Deze laatste bleef zijn hele leven verknocht aan deze plek en liet Leonardo da Vinci er wonen opdat deze niet ver van zijn woning, het koninklijk kasteel van Amboise, zou zijn. De twee kastelen waren verbonden middels een ondergrondse gang die de koning gebruikte om de kunstenaar in alle discretie te bezoeken. Aan het eind van de 18e eeuw werd het kasteel eigendom van de familie Amboise die het vervolgens redde van verwoesting tijdens de Franse Revolutie.
Het is nu al sinds 1854 in bezit van de familie Saint Bris die er belangrijke renovatiewerkzaamheden heeft laten uitvoeren. Dankzij hen heeft kasteel Clos Lucé zijn statige renaissance voorkomen weer teruggekregen. De decors van het interieur brengen ons dicht bij Da Vinci. Bezoekers zien als eerste de wachttoren en de duiventil, uit het middeleeuwse tijdperk. Vervolgens loopt men door de galerij naar het hoofdgebouw. Loop op je tenen de kamer in van waaruit Da Vinci graag het koninklijke kasteel van Amboise bewonderde. We zien hem in onze verbeelding zitten aan zijn avondmaaltijd in de keuken, zijn trouwe huishoudster Mathurine aan zijn zijde. Zij was degene die zijn vegetarische maaltijden bereidde volgens zijn principes: « soberheid, gezond eten en goede nachtrust zorgen voor goede gezondheid ». Ook zijn de opnieuw ingerichte werkplaatsen te bekijken en is er een permanente expositie met 3D animaties en modellen waardoor je een kijkje in de wetenschappelijke ingevingen van Leonardo krijgt.
Het Leonardo da Vinci park nodigt uit tot een culturele wandeling langs levensgrote machines, alle gebaseerd op schetsen die de meester achterliet. En als je goed luistert hoort je misschien zelfs de gedachten en ideeën van de meester zelf.
Op Clos Lucé voelt je overal de aanwezigheid en creativiteit van de man die de koning respectvol « mon père » noemde.
Meer informatie: http://www.vinci-closluce.com/
Bekijk de video hieronder voor een korte impressie.
Niets is zo spectaculair als de Loire ervaren vanaf het water
De fascinatie van de Franse koningen voor de rivier de Loire met haar talrijke zijrivieren was groot. Niet voor niets hebben zij – en veel adellijke families met hen – de meest prachtige kastelen laten bouwen die uitkijken over het water. Toch is niets zo spectaculair als de Loire ervaren vanaf het water. Het is mogelijk op diverse plekken een kano of kayak te huren om de schoonheid van de Loire te ontdekken. Het Office de Tourisme de Val de Loire heeft zelfs verschillende routes over het water ter beschikking. Ook is het mogelijk een traditionele platbodemboot te huren, voorzien van een kapitein, die je meeneemt langs zanderige oevers en ongetemde eilandjes en kennis laat maken met de vele dieren- en plantensoorten die de Loire vallei rijk is. Wist je dat de Loire de laatste wilde rivier van Europa is? Tijdens de persreis werden we verwelkomd aan boord van een platbodemboot in Chaumont-sur-Loire. Wat een geweldige belevenis om op deze manier al het natuurschoon te ervaren terwijl de zon langzaam ondergaat en wij de mooiste luchten te zien kregen! Met een heerlijk glas wijn in de hand, uitkijkend over het water en haar fraaie omgeving, is de uitspraak ‘leven als god(in) in Frankrijk’ een voldongen feit.
Meer informatie: http://www.milliere-raboton.net/
Bekijk hieronder de video met impressies vanaf het water.
Logies
Na een geweldige boottocht over de Loire brachten we de nacht door in het fraaie Château des Tertres waar ik de Chambre de la Reine kreeg op de bovenste verdieping. Mooie kamers, fantastisch uitzicht en een heerlijk Frans ontbijt.
Château des Tertres is een charmant kasteel uit de 19e eeuw dat door de eigenaren op stijlvolle wijze is omgetoverd tot een fraai hotel waar je maar wat graag de nacht doorbrengt. Wakker worden met fluitende vogels, herten en spelende eekhoorns op het gras is een lust voor het oog, waarna je kunt genieten van een koninklijk ontbijt in een sfeervolle ambiance.
Meer informatie: www.chateau-tertres.com (dit hotel heeft niet voor niets een 8,8 bij booking.com)
CHÂTEAU CHAUMONT SUR LOIRE
Beknopt: Kasteel Chaumont-sur-Loire lijkt in z’n groene mantel boven de Loire te zweven. Het staat bekend om z’n Internationale Tuinfestival en Centre d’Arts et de Nature, maar er is nog veel meer te ontdekken in de appartementen en de befaamde stallen.
Het indrukwekkende kasteel van Chaumont kijkt strategisch uit over de rivieroevers. Al vanaf de 5e eeuw werd deze plek kordaat verdedigd door de graven van Blois en de familie Amboise die het gedurende 500 jaar in haar bezit had. Het originele bouwwerk ging in 1465 in vlammen op, in opdracht van Lodewijk XI als vergelding tegen Pierre I van Amboise die hij verdacht van intriges. Zijn zoon, Karel I van Amboise, begon enkele jaren later de wederopbouw die drie generaties in beslag nam waarbij de eerste golven van artistieke invloed uit Italië aanwezig waren.
Catharina de’ Medici verwierf het landgoed vervolgens in 1550. Hoewel zij het 10 jaar lang in beheer had, verbleef ze er maar zelden daar het kasteel naast kasteel Chenonceau ligt, waar haar echtgenoots favoriet Diana van Poitiers leefde. Het lot voorzag erin dat gerechtigheid zegevierde met de dood van de koning; ze verplichtte haar rivale Chenonceau te ruilen tegen landgoed Chaumont-sur-Loire. Diana zette de werkzaamheden op het kasteel voort zonder er ooit te verblijven. Zij was, men zegt, geschokt door alle sporen van occultisme die Catharina had achtergelaten. Klik hier voor meer informatie.
In 1750 begon een nieuw hoofdstuk voor Chaumont dankzij z’n nieuwe eigenaar Jacques Donatien Leray. Deze verwelkomde Benjamin Franklin op het kasteel en organiseerde zelfs een ontmoeting met koning Lodewijk XVI die leidde tot de steun van Frankrijk voor de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten. Enkele decennia later vereiste Napoleon de verbanning van Germaine de Staël die op Chaumont haar toevlucht had genomen. Haar verblijf bleef niet onopgemerkt gezien de gasten die ze ontving, met name kunstenaars en belangrijke tegenstanders van Napoleon.
In 1875 werd het kasteel eigendom van de rijke en buitenissige Marie Say, de toekomstige Madame de Broglie. Met haar echtgenoot deed zij het kasteel van gedaante veranderen en werd het een chic paleis waar alle belangrijke personen op bezoek kwamen: de Prins van Wales, koningin Isabella II van Spanje, de Sjah van Perzië… De beter kringen ontmoetten elkaar tegen de verfijnde nieuwe achtergrond van Chaumont-sur-Loire. Het had onder andere ook de meest weelderige stallen van die tijd. De creatie van het park werd toevertrouwd aan Henri Duchêne die de 21 hectare vormgaf als een landschap in de Engelse stijl dat ook heden ten dage nog gerenommeerd is. Hoewel Chaumont befaamd is om de unieke bomen zijn er ook in de privévertrekken en historische appartementen zeldzame schatten te vinden.
Meer informatie: http://www.domaine-chaumont.fr/nl
Ieder jaar wordt er een tuinenfestival georganiseerd. In 2019 is het thema Tuinen van het Paradijs. Klik hier voor meer informatie.
Elk jaar nodigt het Centre d’Arts et de Nature van het Domaine de Chaumont-sur-Loire bekende internationale kunstenaars, beeldend kunstenaars en fotografen uit om unieke, originele kunstwerken op het thema van de natuur te komen ontwerpen. De kunstwerken, die het resultaat zijn van een ontmoeting tussen de kunstenaars en de sfeer van de locatie, worden verspreid over de 32 hectare van het Domaine en vormen zo voor de bezoekers een route die rijk is aan ontdekkingen, verrassingen en emotie. Klik hier voor meer informatie over 2019.
Hieronder een korte video impressie van het kasteel en de tuinen van Chaumont sur Loire.
CHÂTEAU DE CHENONCEAU
Beknopt: Het kasteel is niet alleen bijzonder door het ontwerp van het gebouw, maar ook door de geschiedenis: geliefd, gerund en beschermd door vrouwen, waaronder Diane de Poitiers en Catherine de Medicis. Het wordt ook wel het ‘Château des Dames’ genoemd. De vrouwelijke touch is overal: het heeft het kasteel beschermd voor de ravages van de oorlog en heeft het tot een vredige plaats gemaakt.
Kasteel Chenonceau schittert door de witheid van de gevels en de sensuele rondingen van de torens. Dit renaissance pareltje heeft een elegante, vrouwelijke stijl die zichtbaar beïnvloed is door de grote Dames uit de Franse geschiedenis.
De enige overblijfselen van de middeleeuwse oorsprong van het kasteel zijn de donjon en de put. De rest werd in de 16e eeuw verwoest door Thomas Bohier, destijds de secretaris-generaal van Financiën onder koning Frans I. Daarna plaatste hij de eerste stenen van het huidige gebouw op de pijlers van een voormalige molen, het kasteel staat dus óp de rivier. Het vierkante hoofdgebouw was indertijd nogal bijzonder; de kamers liggen namelijk aan weerszijden van een centrale hal die bereikbaar is via een trap met een rechte helling. De inspiratie hiervoor kwam van de Venetiaanse paleizen. De originaliteit van deze rangschikking kreeg een nagalm toen Catharina de’ Medici een galerij van twee verdiepingen liet bouwen op de brug die de Cher overspant.
De interieurs van kasteel Chenonceau laten de pracht en praal van die tijd goed zien, men slentert – betovert door de charme van de somptueuze meubels en decoraties – van kamer naar kamer. De zalen zijn volledig ingericht waardoor het soms lijkt of de tijd stilstaat. En wanneer je door de imposante Medici gang loopt, hoor je het bijna het ritselen van damesjurken op de dambordvloer zoals tijdens de grootse feesten aan het hof. De keukens, met vele gebruiksvoorwerpen, bevinden zich weggedoken in de pijlers van de brug. Tijdens een rondgang door de eetzaal, het slachthuis en de provisiekast lijkt het haast of de geur uit de stomende kookpotten nog rondzweeft. Deze levensechte ervaring in elk van de vertrekken maakt een bezoek aan Chenonceau extra aantrekkelijk.
Het park en de tuinen zijn perfect ontworpen: het ronde doolhof, de klimrozen in de tuin van Diana van Poitiers, de bloemperken in de tuin van Catharina de’ Medici, en zelfs de siertuin, die getuigt van de tradities van de Franse tuininrichting. De paden tussen de sinaasappelbloesems, struiken en de vele bloemen vormen een decor dat zich uitstekend leent om te flaneren. Dit is vooral aangenaam tijdens de avondwandelingen, wanneer er zelfs zachte achtergrondmuziek is. In de Galerie des Dômes worden herinneringen bewaard uit de tijd dat het kasteel dienst deed als Militair Hospitaal, tijdens de eerste wereldoorlog.
Meer informatie: https://www.chenonceau.com/
Bekijk een korte impressie van Château Chenonceau in de video hieronder.
La Loire à Vélo
Er is geen betere manier om de Loirestreek, in perfecte harmonie met z’n gevarieerde landschappen, kastelen en regio’s te verkennen dan op de fiets. Talloze fietsroutes doorkruisen het gebied. De bekendste is La Loire à Vélo die de rivier vanaf Cuffy (in de Cher) tot aan z’n monding, in Saint-Brevin-les-Pins (daar waar de Loire in de Atlantische oceaan uitmondt), volgt. In totaal meer dan 900 km perfect onderhouden en bewegwijzerde fietspaden en weinig gebruikte weggetjes.
Lees meer over La Loire à Vélo: https://www.laloireavelofietsroute.nl/
Tijdens onze reis hebben we uiteraard ¶ook een stuk gefietst (ca. 50 km) van Chaumont-sur-Loire via Blois naar Chambord. Af en toe off-road om nog meer spectaculairs te zien en ervaren, maar ik adviseer jou om netjes de routes te blijven volgen. Deze bieden al een betoverend landschap van platteland, wijngaarden, grotwoningen, kastelen en natuurlijk de schitterende Loire.
Onderweg zijn er voldoende mogelijkheden om iets te eten en te drinken. Uniek zijn de “guinguettes” langs het water. Om de sfeer terug te vinden van vroeger toen het gewone volk op zwoele middagen bijeen kwam om te dansen en lekker te eten, worden er steeds meer van deze uitspanningen “guinguettes” gebouwd langs de Franse rivieren. Van Nantes tot Angers geven ze weer kleur aan de oevers van de Loire tot grote vreugde van liefhebbers van authenticiteit op zoek naar “joie de vivre” en vakantiesfeer.
CHÂTEAU ROYAL DE BLOIS
Beknopt: Een fraai kasteel dat de residentie van 7 koningen en 10 koninginnen van Frankrijk is geweest. Het gebouw toont het verloop van de verschillende architectonische stijlen door de eeuwen heen, met als hoogtepunt de wenteltrap op de binnenplaats.
Het koninklijk kasteel Blois was in eerste instantie een middeleeuwse vesting van de graven van Blois, maar werd vanaf de 15e eeuw een belangrijke plek in de geschiedenis van Frankrijk. Na 25 jaar gevangenschap in Engeland zette Karel van Orléans zijn zinnen op het kasteel. De kunstminnende prins met de bijnaam ‘le prince poète’ begon vervolgens aan uitgebreide werkzaamheden om het kasteel te verfraaien. Hij liet alleen de middeleeuwse Herenzaal en de Foixtoren onaangeroerd. Zijn zoon Lodewijk XII zag het levenslicht op het kasteel, hij werd in 1498 koning en maakte vervolgens van Blois de hoofdstad van zijn koninkrijk. Vervolgens gaf hij opdracht tot de bouw van een vleugel die duidelijk laat zien dat de gotische stijl voorbij is en de renaissance haar intrede doet. De appartementen waar hij woonde met Anna van Bretagne herbergen tegenwoordig het Museum van Schone Kunsten van Blois. Koning Frans I heeft daarna veranderingen aan het kasteel aangebracht. Hij liet het hoofdgebouw bouwen door een Italiaanse architect in renaissance stijl, zoals de loggia’s, de ornamenten aan de binnenplaats en de wenteltrappen aan de buitenzijde. Klik hier voor meer informatie over deze buitentrappen.
Gedurende meer dan een eeuw verliep het leven van het kasteel op het ritme van de intriges van de monarchie waarvan de moord op de hertog Hendrik I van Guise de meest gedenkwaardige was. De moord, op het kasteel zelf, werd uitgevoerd in opdracht van koning Hendrik III. Het kasteel heeft ook de nodige verbijsterende evenementen gekend, zoals de ontsnapping van Maria de’ Medici die door haar zoon, koning Lodewijk XIII, naar het kasteel verbannen was. Lodewijk XIII schonk niet lang daarna het hertogdom Blois aan zijn broer Gaston van Orléans die zich op het kasteel vestigde en er zijn eigen stempel op zette. Onder de leiding van François Mansart begon het werk aan een nieuwe vleugel, ditmaal in de stijl van de Franse barok van de 17e eeuw. Helaas werden de werkzaamheden om reden van financiële tekorten niet voltooid.
Na het overlijden van Gaston van Orléans raakte het kasteel in de vergetelheid tot het in de 19e eeuw erkend werd als Historisch Monument. Op het koninklijk kasteel van Blois wordt continu gewerkt om een bezoek nog meer te verrijken: de Salle des Etats Généraux (hal van de Staten-Generaal) is een interpretatieruimte geworden met 6 enorme schermen waarop de ontwikkeling van het kasteel door de eeuwen heen getoond wordt met behulp van interactieve 3D modellen. De voormalige keukens herbergen tegenwoordig interpretatie- en architectuurzalen. Een van de meest betoverende attracties is Blois Lumière. Vanaf de lente wordt de façade omgetoverd tot een gigantisch scherm waarop de meest beroemde evenementen op het kasteel aan bezoekers voorbij trekken.
Meer informatie: www.chateaudeblois.fr
Bekijk de korte video hieronder voor een fraaie impressie van het kasteel van Blois.
CHÂTEAU CHAMBORD
Beknopt: Het meest iconische kasteel van het Loiredal en in alle opzichten een architectonisch meesterwerk. Het is de realisering van een extravagante droom van de jonge koning Frans I die in zijn streven naar macht de visionaire geest van de Italiaanse renaissance tot uitdrukking wilde laten komen.
Kasteel Chambord maakt een ontzagwekkende indruk wanneer we ertegenaan kijken; is het een schip, is het een illusie… Dit architectonisch meesterwerk werd gebouwd in opdracht van de jonge Frans I die een luxueus gebouw wilde om zijn macht en kracht uit te dragen. De vorst had een ridderlijke geest en een hart vol liefde voor de kunsten en de architectuur. Door die combinatie is Chambord de verpersoonlijking van de overgang van de middeleeuwen naar de renaissance.
Chambord werd gebouwd als middeleeuwse vesting met een vierkante donjon geflankeerd door vier torens. Echter alle decoratieve elementen zijn sterk beïnvloed door de Italiaanse rRenaissance, om te beginnen de beroemde dubbele wenteltrap. Banden van klassieke sierlijsten, halfzuilen met kapitelen, rozetten en lofwerk: ze komen alle uit de decoratieve schatkist die geïnspireerd is door het Italiaanse voorbeeld. Het embleem van Frans I, de salamander, is overal terug te vinden, inclusief 300 maal op de gebeeldhouwde gewelven en muren. Zij symboliseren de alomtegenwoordigheid van de koning, die overigens maar weinig tijd doorbracht in dit paleis dat boven alles het doel had om indruk te maken op het hof. De 40 appartementen zijn grotendeels van hun meubilair ontdaan. Maar met de HistoPad is het Chambord van vijfhonderd jaar geleden goed te ontdekken.
En dan is er nog de rest van het landgoed! Het park heeft een oppervlakte van 5440 hectare en is daarmee het grootste ommuurde beboste park in Europa. Sinds 1947 is het eveneens een nationaal reservaat voor wilde dieren en de jacht. Het wordt bewoond door meer dan 8oo hertachtigen en 1500 wilde zwijnen. Het groene decor wordt gevormd door eikenbossen, dennenbossen, heidevelden, moerassen en open velden.
Meer informatie: www.chambord.org
Hieronder staan nog twee video’s over Domaine de Chambord.
Mijn Instagram berichten tijdens de persreis
23 mei 2019
Eerste dag persreis 500 jaar renaissance aan de Loire hebben we (naast de reis van Nederland naar Tours) doorgebracht in Azay-le-Rideau. Prachtig kasteel uit de 16e eeuw dat tussen 2011 en 2017 volledig gerenoveerd is. Alleen over dit idyllische plekje (met Château de l’Islette op een steenworp afstand) kan ik al uren spreken en schrijven 🙏🌟💙De avond stond in het teken van een wijnproeverij bij Domaine Nicolas Paget en een heerlijk diner bij Auberge Pom’Poire, waar we ook overnachten. Wat houd ik toch van de Touraine, het is een paradijs om met de woorden van Camille Claudel te spreken.
Bonne nuit et à demain 😘😘
24 mei 2019
Tweede dag persreis 500 jaar renaissance langs de Loire ❤️ Vandaag stonden Château Amboise en Clos Lucé op het programma, allemaal in het teken van Leonardo da Vinci die op 2 mei 1519 zijn laatste adem uitblies in zijn slaapkamer in Clos Lucé. Drie jaar eerder was hij met koning Frans I meegekomen naar Frankrijk. In zijn testament had hij laten opnemen dat hij begraven wilde worden op het terrein van Château Amboise. En zo geschiedde…. zijn graf bevindt zich tegenwoordig in de kleine kapel van het kasteel omdat de grote kerk in 1807 is gesloopt. In Clos Lucé hebben ze zijn bed gereconstrueerd, net als zijn atelier en in de tuin is het Da Vinci Park waar veel uitvindingen zijn nagebouwd en doeken met prints van zijn tekeningen tussen de bomen hangen. Ik heb zoveel interessante informatie te horen gekregen dat het me helemaal duizelt. Vanavond alles even uitwerken, maar eerst krijgen we nog een boottochtje over de Loire met een exclusief diner 😎😘
24 mei 2019
Met deze prachtige beelden op mijn netvlies van een boottochtje over de Loire ga ik slapen in de mooiste kamer van Château des Tertres 💤❤️💤 zoveel indrukken, zoveel verhalen …. Er komt een fraai artikel in En Route magazine (najaarsnummer) voor nu bonne nuit.
25 mei 2019
Au revoir Château de Tertres, je was geweldig om in te slapen ❤️ ik had de kamer in het midden waar de ramen wijd openstaan! Kamer 11 en het filmpje dat ik voor mijn thuisfront heb gemaakt van het interieur duurde exact 1.11 minuten – pure magie
Toen we gisteravond van de boottocht terugkwamen liepen er herten en wilde zwijnen door de tuin. Vanmorgen toen ik de ramen opende, renden er verschillende eekhoorns achter elkaar aan. Ik heb genoten van het schouwspel ❤️ nu naar Château Chaumont met haar prachtige tuinen.
25 mei 2019
Derde dag persreis 500 jaar renaissance langs de Loire ❤️ in de ochtend hebben we een flitsbezoek gebracht aan het kasteel en de tuinen van Chaumont-sur-Loire. Wat een prachtig domaine 😍het kasteel is van Catherine de Medici geweest die het na haar dood aan de maîtresse van haar man Henri II gaf zodat er goed voor gezorgd zou worden. De maîtresse Diane de Poitiers verbleef op Château de Chenonceau maar kwam regelmatig naar Chaumont. Bijzonder dat de twee vrouwen van Henri II hier allebei hun stappen hebben gezet en details in de architectuur hebben nagelaten. Uiteraard is het in de eeuwen daarna door anderen bewoond geweest, maar in het kader van de renaissance mogen deze twee vrouwen niet onbenoemd blijven. De tuinen zijn groots en ieder jaar wordt er een internationaal tuinenfestival georganiseerd. Een dertigtal kunstenaars en tuinarchitecten maken de fraaiste ontwerpen die van april tot november te zien zijn. Als je naar Chaumont gaat, kun je er gerust twee dagen voor uittrekken!
25 mei 2019
Derde dag persreis 500 jaar renaissance langs de Loire ❤️ in de middag heb we een fietstocht gemaakt van Chaumont-sur-Loire naar Château de Chambord. Prachtige route met een heerlijke stop langs de Loire bij Blois voor guinguette (hapjes, drankjes en gezelligheid). 😍 Heel afwisselend landschap op de fiets, van heel steil tot vlak, van rivieren tot bossen. Een aanrader voor iedereen! Al met al was het een tocht van 50 km en heel eerlijk voel ik mijn benen wel, ben ook geen 18 meer toen ik zonder problemen door Toscane fietste. Nu onderweg naar Chartres, fijne avond!
26 mei 2019
Chartres Lumières 💙 gisteravond zijn we aangekomen op deze magische plek. De kathedraal staat op een heuvel – sacraal landschap vanaf ca. 8000 BC – en heeft een intrigerende uitlijning (zie mijn boek Het Parijs van Isis). Een indrukkenwekkend lichtspektakel wordt elke avond getoond als het donker wordt (tot 1 uur ‘s nachts). Een combinatie van Storytelling en het tonen van de historisch juiste kleuren van de beelden die de kerk aan de buitenkant sieren. Ik kende dit van Amiens, maar had het in Chartres nog nooit gezien. Werkelijk prachtig ❤️ daarnaast is Chartres ook een hele mooie stad met een grotendeels middeleeuwsers stadskern. En de omgeving is heel fraai. Zeker de moeite waard om hier meerdere dagen te verblijven. Een uurtje met de trein vanuit Parijs.
26 mei 2019
Wanneer je in Chartres overnacht met de persreis 500 jaar renaissance en je opent je gordijnen op zondagochtend en ziet de torens van de kathedraal gehuld in nevelen is het alsof “Una, quae es omnia, Dea Isis” je persoonlijk roept om te komen….
Dus loop ik erheen in alle vroegte en ben een van de weinigen in de kerk. Heerlijk om hier even alleen te zijn en me te kunnen verbinden met deze magischeplek waar al eeuwen het vrouwelijk goddelijke wordt vereerd.
Het labyrint van Chartres is prachtig maar alleen op vrijdag zijn alle stoelen weg en kun je het lopen (of kruipen). In de tuin aan de oostzijde (halverwege de heuvel) is een fraai labyrint gemaakt in het gras zodat de omtrek van het beroemde Chartres labyrint toch het hele jaar te zien is. Een van de meeste beroemde beelden is Notre Dame du Pilier omringt door het licht van alle kaarsen die continue voor haar worden aangestoken en de devotie van veel gelovigen. Ik ben niet lang in de kathedraal, maar net lang genoeg om een glimp op te vangen van de axis mundi. 🙏🌟💙 dankbaar voor deze fijne reis
26 mei 2019
Laatste dag persreis 500 renaissance hebben we een bezoek gebracht aan Château de Maintenon. Het kasteel dateert uit de 10e eeuw maar heeft veel aanpassingen gekregen in de daarop volgende eeuwen. Bovendien is het in WOII deels getroffen door bombardementen. De meest bekende inwoonster, die ook veel aanpassingen heeft laten doen, was Madame de Maintenon ofwel Françoise d’Aubigné (1635-1719). Zij was de geheime echtgenote van Lodewijk XIV.
Met deze dame hebben we de renaissance verlaten en staan we volop in de barok. Haar leven is alles behalve doorsnee en ik overweeg zelfs een mooie lezing over haar te maken (op termijn). Eerst maar eens een mooi artikel over deze topreis schrijven voor En Route Magazine. Dat betekent keuzes maken want ik kan niet alles benoemen. Als jij de foto’s van de afgelopen dagen bekijkt, waar zou je graag meer over willen weten? Wat mag ik niet onbesproken laten?
27 mei 2019
Au revoir la France, au revoir Paris 😘 à bientôt! Deze zomer ben ik weer terug om de expositie van Berthe Morisot te bezoeken in Musée d’Orsay! Wat is het heerlijk reizen met de Thalys 1e klas ❤️in 2,5 uur vanaf Parijs terug in Rotterdam en een uurtje later thuis. De verhalen gaan dat Breda ook een station wordt dat de Thalys gaat aandoen 😍Yes Please 😍 voor mij voortaan 1e klas 🙏 je word helemaal in de watten gelegd en zit lekker comfortabel. Hoe reis jij normaal gesproken naar Parijs? En wat is jouw favoriete arrondissement? Ik ben benieuwd! Fijne dag #kunstmaaktgelukkig
Merci beaucoup !
Dank je wel voor het lezen van alle verhalen, bekijken van de foto’s en de video’s. Ik wens je heel veel plezier tijdens je verblijf in Centre Val de Loire. Onder deze pagina is ruimte om je eigen bevindingen te delen (als je dat wilt). Ik vind het heel tof om te lezen of je net zo gegrepen bent door deze regio als ik.
Mijn grote dank aan de organisatie van de reis en het beschikbaar stellen van foto’s en video’s voor mijn verhaal.
Liefs Karin X
p.s. Wil je meer #kunstmaaktgelukkig abonneer je dan kosteloos op mijn nieuwsbrief door op de foto Centre Val de Loire te klikken hieronder. Regelmatig vertel ik over mijn fascinerende werk als kunsthistorisch onderzoeker, schrijver en docent.
Hallo Karin heb net dit hele verhaal gelezen van je reis de Loire en zo genoten.
Wil je even meegeven dat ik ontzettend blij ben dat ik jou ben tegengekomen op internet.
In de toekomst wil ik mij heel graag nog meer verdiepen hierin.
De manier waarop jij vertelt en schrijft vind ik echt heerlijk.
Dank je wel
Liefs Rina
Oh wat heerlijk om te lezen, Rina! Merci beaucoup, Karin X
Hallo Karin, wat een mooi artikel heb je geschreven over de Loire. Hierdoor ben ik echt van plan binnen nu en twee jaar erheen te gaan om al het moois met eigen ogen te aanschouwen. Ik hoop dat je nog heel veel persreizen gaat maken in Frankrijk want het is mijn favoriete land, dank ook voor al je tips voor de expositie agenda van magazine En Route. Zo fijn dat je dit allemaal met ons deelt. Merci beaucoup, Lisa
Merci beaucoup à vous Lisa ! Frankrijk is een geweldig land, ik kom er graag en met deze nieuwe website kan ik nog beter mijn #kunstmaaktgelukkig ervaringen met iedereen delen. Leuk ook dat je magazine En Route leest, verheug je alvast op het fraaie artikel over de Loire in het herfstnummer (medio september 2019). Karin X